Togo All Stars
Togolese jazzy afrofunk & voodoo-rhythms
Al enige maanden is de plaat Spirits van Togo All Stars een favoriet van dochter (12) en mij tijdens autoritjes. Als we weer ‘ns in de stromende regen van A naar B rijden breekt de zon meteen door zodra de trommels invallen, de voorzanger ons wat Engelse zinnen laat nazingen en de kopers de laatste donkere wolken wegblazen.
De swingende en feestelijke muziek heeft een goede uitwerking op ons humeur. En we mogen graag wat kreten slaken die de zangers volgens ons zingen. “Fa ra wie sè…so-wie-so!”
Nu ik me wat meer in de muziek en teksten heb verdiept, blijkt dat we de liedjes al maanden in een andere volgorde te luisteren dan ze op de plaat staan. Kan gebeuren als je ze overzet op een usb-stick.
Belangrijker is dat de teksten van deze meest toonaangevende muzikale act die de Togolese hoofdstad Lomé toch heel wat minder vrolijk zijn dan we vermoedden.
Ik citeer graag het welbekende Hollandse label Excelsior, dat al sinds 2017 platen uitbrengt van dit orkest.
De Togolese hoofdstad Lomé ademt muziek. De Togo All Stars brengt invloeden uit onder meer de in Ghana ontstane high-lifestroming en de befaamde, in Lagos originerende afrobeat van de legendarische Fela Kuti samen in hun eigenzinnige, opzwepende en spiritueel georiënteerde muziekstijl.
'Spirits' staat in het teken van de spirituele ontwaking van de wereld, en Afrika in het bijzonder, in deze tijden van onrust. Iedereen moet wakker worden, de schouders eronder zetten en zijn bijdrage leveren, zo luidt de boodschap. Vooral de kunstenaar heeft in die bewustmaking een belangrijke rol. Fela Kuti zei ooit: “Muziek is iets spiritueels. Je speelt niet met muziek. Als je met muziek speelt, ga je jong dood. Als de hogere krachten je de gave van de muziek geven, moet je die gave gebruiken om goed te doen voor de mensheid.”
'Spirits' opent met 'Zon Kede', gezongen in de Mina-taal van Zuid-Togo, Benin, Ghana en Nigeria, en verwijst naar een oud Afrikaans gezegde dat luidt: “om snel te gaan, gaan we alleen, en om ver te gaan, gaan we samen.” Het sluit feilloos aan bij de geest van dit album: aanzetten tot beweging, tot actie.
Het midtempo 'Kokoko' is een muzikale wake-up-call; de 'spirit' klopt op de deur, maakt ons wakker uit onze diepe slaap om ons te behoeden voor armoede en oorlogen, en roept Afrika op om de leiding te pakken. Vocalist Dodji Oshe ziet het als een missie: "Ik haat het om 'Mama Africa' te zingen, om 'We Are The World' te zingen. We moeten verder en dieper gaan, om vooral onze jonge broeders en zusters wakker te schudden en bewust te maken van de nijpende kwesties van deze tijd.”
'Bring It Out Yourself', gezongen door Komla Openya, vertelt ons dat we de kracht in onszelf moeten vinden. Genezing kunnen we ondergaan vanuit onze onbekende, onverkende dieptes. De geest slaapt in ons – en die kunnen we wakker maken.
Agueh Cudjoe, afropunk-innovator die naam maakte in de jaren zeventig, levert ook een bijdrage op het album en roept kunstenaars op om in actie te komen. “We moeten ons talent als kunstenaars gebruiken om werken te maken die, vandaag of morgen, ons als mensheid kunnen helpen.” Hij stelt dat dit album voor iedereen toegankelijk is, omdat het alle ritmes van de verschillende goden van het Vodu-pantheon bevat, variërend van afrobeat tot funky highlife, geïmpregneerd met de voorouderlijke percussie.
Naast de artistieke en muzikale kwaliteit zijn hoop, spiritueel ontwaken, herverbinding met jezelf en met je voorouders de hoofdthema's op 'Spirits'. Een vurige, opzwepende plaat die aan de oppervlakte swingt met zijn funky ritmes en grooves, maar een serieuze boodschap wil meegeven aan de luisteraar. Word wakker en draag je steentje bij.’
Ik denk dat de beste manier om een steentje bij te dragen is door op deze zaterdagavond naar VERA te komen en de gegarandeerd dampende show van dit unieke orkest te beleven. En dat we de energie die deze veelkoppige band zal brengen ook teruggeven. Bring it out yourself!
Igor