Adem
Adem (Hans van Nuffel, België/Nederland 2011)
35mm, kleur, 98 min, Vlaams/Nederlands gesproken, deels Nederlands ondertiteld
Flemish & Dutch, some Dutch subtitles
Groninger première
Ademen is één van de dingen die we doen zonder erbij stil te staan. Pas als er iets niet klopt, wij ons verslikken of het benauwd krijgen worden we ons even bewust van de levensbepalende noodzaak van het in- en uitademen. Voor de broers Tom en Lucas is de ademhaling geen vanzelfsprekend gegeven. Zij lijden aan mucoviscidose, ook taaislijmziekte genoemd, een aandoening die onder andere voor chronische luchtweginfecties zorgt. Hun levensverwachting is kort en de bezoeken aan het ziekenhuis zijn talloos.
Terwijl Lucas zich aan zijn lot lijkt over te geven, bedenkt Tom nog eens volop te gaan leven en al die dingen te doen die andere jongens van zijn leeftijd ook doen. Hij wil leven, kort maar krachtig, en zonder pardon. En dan is er nog de aantrekkelijke medepatiënte Eline die met een zwaar besmettelijke bacterie in quarantaine ligt. Via de telefoon ontspint zich een teder liefdesverhaal.
Nee, Adem is geen zoetsappige, tranentrekkende ziekenhuisfilm. Onverbloemd vertelt deze film het leven van een mucopatiënt en zijn worsteling met deze ziekte. En het zou geen Belgische film zijn als er niet ook ergens wat macabere humor in was gekropen. De jonge patiënten wedden op elkaars longinhoud en weten hun lot stelselmatig te relativeren: ‘We hadden ook ziek kunnen zijn in Amerika', grapt Tom. 'Of homo in Iran.' Dit soort scènes geven de harde realiteit beter weer dan elk mierzoet ziekenhuisdrama ooit zou kunnen.
Regisseur Hans van Nuffel, die zelf aan een lichte vorm van de ziekte lijdt, weet met zijn debuut een gevoelig portret neer te zetten dat tegelijkertijd schittert in kleine details en grote onderwerpen aansnijdt zonder pathetisch te worden. De angst voor de dood en tegelijk de onophoudelijke wens om te leven, een normaal leven te leven, worden aangrijpend in beeld gebracht. Het fraaie camerawerk van fotograaf Ruben Impens (De helaasheid der dingen) van de kilte van de ziekenhuisvloeren, de eindeloze draadjes, snoertjes en slangen die mensen in leven moeten houden, versterkt deze tragische sfeer. En wanneer het net te zwaar lijkt te worden, komt Van Nuffel weer om de hoek met een cynische relativerende grap, want ja, laten we wel zijn, je zou ook homo kunnen zijn in Iran.
Birte.