Helden zijn zelden dun gezaaid, voor wie er oog voor heeft, maar Ai Weiwei (1957) is zo iemand die nog leuker blijkt, hoe meer je over hem te weten komt. Mijn eigen introductie was – zoals voor velen – een fenomenaal werk dat onderdeel uitmaakte van een tentoonstelling Fuck Off dat in 2000 in Sjanghai door hem gecureerd werd. Het bestaat slechts uit foto’s waarin hij de middelvinger  geeft aan een aantal iconische Chinese gebouwen. Geruchten gaan zelfs dat hij hier volgende zomer een vervolg aan gaat geven in ons eigen Groninger Museum! Daar exposeerde hij al in 2008, en toen schijnt hij al voor het eerst Groningen te hebben aangedaan.

Maar vooraleerst een prachtige documentaire, in de onvolprezen Movies that Matter reeks van Amnesty International. Elk jaar vindt er een festival plaats in Den Haag en de fraaiste films gaan dan toeren door Nederland. Het volgt Ai Weiwei in de jaren 2008-2011, zacht gezegd veelbewogen jaren in een toch al veelbewogen leven.

Ai Weiwei studeerde aanvankelijk film, belandde al heel vroeg in de VS, en toog na ruim tien jaar naar China terug, toen zijn vader ziek werd. Deze was een dichter die onder Mao in een werkkamp belandde toen zijn zoon nog maar een was. Pas na 16 jaar keerde het gezin naar Beijing terug. Eenmaal in China terug ontpopte Ai Weiwei zich als een onvermoeibare organisator en actievoerder. Hij is op tal van terreinen actief. Zijn werk dat in 2008 hier in Groningen werd getoond maakte misschien niet echt zware indruk, maar algauw kwam hij met wederom een klapstuk: Sunflower Seeds in de Tate Modern in Londen in 2010. Honderd miljoen met de hand beschilderde porseleinen zonnebloemzaadjes werden in de turbinehal uitgestort. Een daglang konden mensen erdoorheen waden, totdat dit verboden werd wegens potentiële gezondheidsgevaren. Hij had 1600 Chinese ambachtslui er werk mee weten te verschaffen.

Dit en meer komt voorbij in Klaymans voortreffelijke documentaire. Het wachten blijft op zijn volgende meesterwerk.

david