Persepolis
Marjane Satrapi & Vincent Paronnaud, FRA 2007
Om stil te staan bij Internationale Vrouwendag (8 maart), heeft Zienema opnieuw een prachtwerk uit de kast gehaald: de verfilming van de verschillende delen van Marjane Satrapi’s autobiografische beeldroman Persepolis (2000–2003), waarin opgroeien, oorlog en onderdrukking gepaard gaan met fantastische humor en zware ontroering. Zienemagangers konden al in 2008 van de film genieten, hoog tijd dat het weer wordt vertoond in Grunn. Persepolis raakt niet alleen aan allerlei aspecten van de recente Iraanse geschiedenis, maar het gaat ook op allerlei manieren in op universele aspecten van het kind zijn, volwassen worden, het leven van meisjes en vrouwen in repressieve maatschappijen, evenals de behandeling die immigranten (en dus ook vluchtelingen) te vaak ten deel valt, veelal ingegeven door vooroordelen en dubieuze percepties van andere landen en de mensen die er leven of vandaan komen.
Het verhaal is ogenschijnlijk eenvoudig, evenals Satrapi’s tekenstijl (die om verschillende redenen ook Gronings tekenwonder en auteur Barbara Stok in herinnering roept). Een meisje uit de gegoede, linkse middenklasse van Iran heeft de pech op te groeien in een tijd dat er oorlog uitbreekt net nadat de ene dictatuur is ingeruild voor een andere, één die tot op de dag van vandaag vele Iraanse levens vergalt onder het mom van religiositeit. Prachtig wordt aangekaart waarom niemand een kind een hoofddoek verplicht moet omdoen om lachwekkende, hypocriete redenen. Omdat er gevaar dreigt voor het opstandige meisje, besluiten de ouders haar naar een Zwitserse kostschool te sturen, waar haar puberteit en schooltijd uiteindelijk uitlopen in dakloosheid en een terugkeer naar Iran, waar ze gaat studeren en (kortstondig) trouwt.
In de originele Franse versie klinken de stemmen van Chiara Mastroianni en Catherine Deneuve, in de Engelstalige versie Gena Rowlands, Sean Penn en Iggy Pop. Hoe alles in beeld gebracht wordt (voornamelijk in zwart-wit) is magistraal: Satrapi zag op elk aspect van de totstandkoming toe, aanvankelijk tot zware schrik van haar mederegisseur. Zij stond erop dat allerlei klassieke animatietechnieken werden gebruikt die meer animators vergden dan Frankrijk destijds nog telde. Maar Paronnaud zag hoe het uitpakte en maakte later ook de intrigerende verfilming van een haar andere boeken samen met haar: Chicken with Plums (Poulet aux prunes, 2011).
En wat ze verder deed? Onnavolgbaar (en geweldig) als zij is, maakte en schreef zij nog een aantal films, en acteerde er ook af en toe in – niet altijd tot blijdschap van kijkers, die bijvoorbeeld zo laatdunkend zijn over La bande des Jotas (2012) en haar spel daarin dat je onmiddellijk deze misdaadkomedie over twee badmintonspelers en een vrouw (Satrapi) wilt zien. In 2015 werd Groningen door RKZ Bios getrakteerd op opvolger The Voices (2014), met Ryan Reynolds in de hoofdrol, een bizarre zwarte horrorkomedie over een montere schizofreen die liever zijn medicatie niet neemt, omdat hij graag door zijn hond en kat wordt gedirigeerd, wat helaas per ongeluk steeds bloediger uitpakt. In april wordt haar volgende film alweer uitgebracht, Radioactive, een biopic over Madame Curie (een recensent verkondigde dat zij vermoedde dat de kijkster vast liever een stripboek zou lezen, dus ik kijk er naar uit).
Wie een voorschot op Vrouwendag wil nemen met een met prijzen overladen klassieker, gebaseerd op een boek dat conservatieve geesten overal ter wereld nog in beroering brengt en liefhebbers van ware schoonheid immer verblijdt, doet er goed aan maar (weer eens) richting VERA Zienema te gaan.
Schrijf je in voor de Zienema nieuwsbrief