Amphetamine Reptile
het van de pot gerukte broertje van Sub Pop
Favoriete periode in de popgeschiedenis? Elke muziekfan denkt na over die vraag. Bij mij varieert het antwoord omdat m’n smaak nogal aan verandering onderhevig is. Ik neig echter sterk naar “rond 1990”. Er werd toen op verschillende manieren bijzonder smakelijk gerocked. En Vera zat er boven op.
Garagepunkrock kende een enorme opleving. The Oblivians! New Bomb Turks! Geweldige labels als Estrus en Sympathy For The Record Industry. Een tijd van vinylreleases (singles!) en opwindende concerten. Vanuit een zelfde houding, maar muzikaal meer naar binnen gekeerd: lo-fi. Met Pavement, Sebadoh en Guided By Voices als vaandeldragers. Ook hier talloze releases en vooral een underground-affaire.
Grunge was dat aanvankelijk ook. Sub Pop werd het label, maar C/Z, met het Skin Yard van Jack Endino, mag toch ook wel eens genoemd worden. Voor Nirvana waren er ook al tientallen titels door SP uitgepoept. Labelbaas Bruce Pavitt begon zelfs al in 1980 met het fanzine Subterranean Pop, waar af en toe een cassette bij zat. Wij, mijn Groningse muziekvrinden en ik, noemden het (pré-grunge dus) ‘noiserock’. Eén label sprong er uit als hofleverancier. Daarover gaat deze Bonus Footage.
Twee lange, versgeposte films op You Tube vormen de aanleiding. “Dope Guns And Fucking Up Your Videodeck”, zo heten de drie VHS-tapes die het label Amphetamine Reptile in die periode uitbracht. Met een bijzonder fijn ‘roster’ aan bands rockte AmRep ruim 20 jaar geleden de noise op compromisloze wijze door onze oren. Tom Hazelmyer was ‘de Bruce Pavitt’ van AmRep. Hij behoorde tot een generatie die was opgegroeid met 70’s hardrock (Led Zep, Sabbath, etc.), UK-punk en US-hardcore. Het zijn de pijlers waarop grunge gebouwd is, het zijn de elementen waar de bands op AmRep mee aan de slag gingen. Dat deden ze net even wat bruter en heftiger dan hun generatiegenoten in Seattle.
Minneapolis was de thuishaven van Hazelmyer, die het label in het leven riep om de singles van z’n eigen band Halo Of Flies op uit te brengen. Amphetamine Reptile Noise was aanvankelijk de volledige naam. En noisy klonken de releases! Geld voor dure studio’s was er natuurlijk niet, maar het was ook een bewuste muzikale keuze om de handel vetgruizig te laten klinken. Hazelmyer’s motto was iets van “fuck shit up!”, en met bands als Cows, Tar, God Bullies, Thrown-Ups, Surgery, en Vertigo vond hij gelijkgestemde geesten. Het was de opgestoken middelvinger van punk gecombineerd met de muzikaliteit van hardrock.
Waarom AmRep meer dan een voetnoot in de popgeschiedenis werd was vooral te danken aan Helmet. Met het debuut “Strap It On” werden de bakens voor de rock verzet. Helmet bracht hun noiserock met een groove. Dat is artistiek niet altijd een goede keuze, commercieel wel, en voor Helmet beide. “Meantime” was hun “Nevermind”. Helaas werd “Unsung” geen “Smells like...”, maar AmRep was hot en bleef overtuigen met een regelmatige stroom puike noiserock die ook in Groningen flink aftrek vond bij langharige punks. En het label kon meezeilen met de wind die in Seattle waaide. Bands als Melvins, Tad en Mudhoney verschenen op Amrep. Dat was niet meer dan logisch. AmRep was het van de pot gerukte broertje van Sub Pop. Ook Unsane, Jesus Lizard en Jon Spencer zagen we terug bij AmRep. Op de hoes van Boss Hog leerden we Spencer’s vrouw Christina kennen. Ik ken jongens die die plaat mee naar bed namen.
De “Dope...”-video’s, die nu dus wereldwijd te consumeren zijn (al mis ik deel 3 nog op YT), verzamelen alle AmRep-hits. Beukende bands, met gitaren die uit de bocht vliegen, bassen die stoempen, houthakkende drummers, en boze zangers die rochelend het eind van een song halen. Gekte en gevaar ook; kom daar nog maar eens om bij de rock van tegenwoordig. Dat de mannen meestal in gewone bloesjes en T’s te zien zijn in een live-achtige clipsetting maakt dat de bands dicht bij je staan. Daar hou ik van. De handel wordt aan elkaar geplakt met hilarische scènes waarin de reguliere popbiz op de korrel genomen wordt. Dr. Sphincter goes MTV!
Is AmRep ouwe jongens krentenbrood? Nostalgie? Vergane glorie voor en door ouwe lullen? Wellicht. Maar voor iemand die zich gisteren verbaasde over de rotzooi op Pinkpop klinkt deze meuk nog altijd als een ‘breath of freshly rotten air’. En als ik mijn werk hier goed gedaan heb snap je dat de afstand tussen Foo Fighters en AmRep niet eens zo heel groot is.
Paul Schwarte