“Meestal lees je alleen maar negatiefs over grunge, maak er eens een positief verhaal van want ik heb er goede herinneringen aan.” Dat twitterde een vriend toen ik deze Bonus Footage over grunge aankondigde. Aanleiding daarvoor was een andere tweet, van popjournalist Menno Pot, die in de Volkskrant 20-jaar grunge onder de loep ging nemen. Op deze plek heb ik ‘t er zelf nog maar weinig over gehad, dus zocht ik online naar beeldmateriaal. Het werd de repo “Grunge” die zender VH1 begin deze eeuw maakte.

“Voor de een ging er toen iets kapot, voor de ander was het de start van iets nieuws”, antwoordde ik. Negatief of positief is afhankelijk van context, van hoe je het bekijkt. Da’s subjectief. Als je bijvoorbeeld al wat jaartjes de muziek uit Seattle en label Sub Pop volgde, of de underground in het algemeen, en je zag dat er na 1991 en Nirvana zaken ten nadele veranderden, dan ben je eerder negatief. Maar als je via Nirvana en co. veel moois ontdekte en het licht zag omtrent alternative, indie en underground, dan ben je positief. Het eerste is mijn context, het laatste dat van m’n twitterende vriend. We hebben allebei gelijk. Daar hoeft verder dus ook niet over gediscussieerd te worden.

Kurt Cobain

Het algemene popgeschiedenisverhaal is dat grunge in 1991 ontstond. Of; door de media op de kaart werd gezet. Menno Pot zelf was nog een broekie van 16, maar Mark van Schaik was destijds toevallig in de buurt voor OOR. Hij ontdekte dat het broeide in Seattle. Hij schreef er over, popminnend Nederland was op de hoogte. Rijkelijk laat, want de Engelse muziekbladen –leidend voor de Nederpers- zaten er al een paar jaar bovenop. Om over de onvolprezen Vera Krant nog maar te zwijgen natuurlijk (knipoogsmiley). In ’91 toog de muziekwereld in ieder geval massaal naar de tot dusver wat grauwe en saaie stad om te zien wat daar nou loos was. Grunge werd het etiketje, zoals Seattle voor eventjes de zoveelste nieuwste rockhoofdstad van de wereld werd. De popjournalistiek maakt hapklare brokken van iets wat in werkelijkheid een onsamenhangende zooi is. Mythevorming, romantisering, sensatiezucht: het zijn belangrijke pijlers waarop gesteund wordt in de jacht op lezers en kijkers. Dan ontstaan misverstanden (Kurt kwam niet uit Seattle) dan wordt het al snel karikaturaal. Zo ook hier. De repo van VH1 heeft een hilarisch fragment over een speciale ‘grunge lexicon’. Een medewerker van Sub Pop bedenkt spontaan en voor de grap wat grunge-jargon, een journo publiceert dat bloedserieus. Ouch!

 

Het verbaasde me enigszins dat de makers zelf aan de goede kant blijven. De VH1-stijl is weliswaar snel, vluchtig en hip (weinig ruimte voor de muziek ook), maar het is toch een realistisch verhaal geworden zonder dat grote namen als Nirvana, Pearl Jam en Alice In Chains (“we were a grunge-boyband”, aldus een bandlid) alle ruimte opeisen. Bij hen die al ruim voor ’91 aan de gang waren, daar in Seattle en omstreken, is er de verbazing over wat er allemaal opeens in hun stad gebeurde. We zien de mannen van Mudhoney, Tad, Lou Barlow, een Screaming Tree, en vele anderen. Vaste gasten op het Vera-podium destijds, zowel voor als na ‘91. Tot aan nu zelfs. Want dat is een ander aspect dat uit de repo naar voren komt: zij die op de grunge-golf meegedragen werden, zij dus die bij een major terecht kwamen, succesvol werden, beroemd werden, ze legden bijna allemaal het loodje. Het gevolg van een beklemmend leven als rockster, met te veel poen en te lekkere drugs om de negatieve gevoelens van het eerste Mark Arm                                                     mee weg te drukken. De rest ging gewoon door  waar het voor “Smells Like Teen Spirit” en na de hype mee bezig was geweest. “Only losers win”, zong een van hen ooit...

 

Het voelt als een open deur, maar die andere kant van de medaille wordt ook in deze repo weer zo overduidelijk aan het licht gebracht dat ik er niet omheen kan. Hoe schadelijk succes kan zijn, hoe media werkt: het zijn de dingen die ik zelf interessant vind aan het grunge-verhaal. Plus dat er leven is voor en na de hype. Vitaal leven: hoeveel moois werd er wel niet voor Nirvana door Sub Pop en collega-labels uitgebracht?! Dat Sub Pop al snel door had hoe belangrijk goede marketing (herkenbaarheid!) ook voor independents is verklaart waarom zij het gered hebben. Tot aan de dag van vandaag. Ook dat komt aan bod in de repo.

 

Of het uiteindelijk een positief of negatief verhaal is geworden? You decide. Helder is dat ook ik veel positieve herinneringen heb aan een opwindende tijd voor de rock, daar ergens rond 1990. Leuke anekdotes had ik voor je gehad. Over de “Love Buzz” single van Nirvana. Over het uit het kantoor van Sub Pop meegenomen “Loser”-shirt. Over de legendarische plaatjes die ik voor ’91 in de opruiming vond (Melvins eerste 7”! Green River! Sub Pop 100!). Over dat wij dachten dat grunge “crunch” heette. Over hoe Kurt via Pepr Courtney telefonisch ten huwelijk vroeg. Maar hey, het papier is op! En da’s nooit positief als je stukjes schrijft.

 

http://www.ijamecono.wordpress.com