Play (Ruben Östlund, 2011)

 Twee zwarte jongetjes stappen op twee blanke jongetjes af in een winkelcentrum. Zij vragen of ze diens telefoon mogen zien, want zij vermoeden dat de telefoon gestolen is. Twijfelachtig geeft het blanke jongetje zijn telefoon, waarna de zwarte jongen deze inspecteert en concludeert dat zij even langs een kennis moeten om hem de telefoon te laten zien. Pas dan kunnen zij vaststellen of het blanke jongetje niet met een gestolen telefoon rondloopt. Dit blijkt de opzet voor een zwendel die moet uitmonden in het bestelen van de blanke jongetjes. Er volgt een spannende, zenuwslopende weg waarin de rovers hun prooien treiteren, pesten en vooral bespelen.

Regisseur Ruben Östlund maakte Play, omdat hij geïnteresseerd is in de psychologie van groepen en de manier waarop kinderen zich gedragen onder de klassenverschillen tussen rassen die blijkbaar momenteel heersen in Zweden. Veel mensen betichten Östlund van racisme, maar, zo zegt de regisseur terecht, hij plaatst niet het ene ras boven het andere. Dat is geen racisme, maar groepspsychologie. De film is dan ook eerder een spiegel van een maatschappij waar verschillen tussen rassen aanwezig zijn en waar zelfs kleine kinderen op de hoogte zijn van de manier waarop zij gestereotypeerd worden. “Wie zo dom is zijn telefoon te laten zien aan vijf zwarten, heeft alleen zichzelf iets te verwijten” zegt een van de telefoonrovers uit de film. De film zorgt voor oproer, maar ook voor lof. Je moet vooral niet denken ‘wat een racistische filmmaker,’ want dan heb je niks aan de film. Je kunt je beter afvragen waarom mensen dit direct als racistisch beschouwen.

Dit is niet alleen als psychologisch onderzoek te zien, ook als film is dit een geslaagd project. Het is erg mooi om te zien dat zulke jonge acteurs zo overtuigend spelen. Er is geen moment waarop ergernis over slecht acteerwerk kan ontstaan. Er schijnt dan ook de nodige aandacht de casting te zijn besteed, een periode die maar liefst negen maanden in beslag nam. Ook het camerawerk is uniek. In plaats van een reguliere montage staat de camera meestal stil, alsof hij vanuit een rustig hoekje de acties van de jongetjes observeert. Dit zorgt ervoor dat je als kijker alleen maar machteloos kan toekijken, terwijl de greep van de rovers versterkt.

Rob

Facebook