UITVERKOCHT
Friday 8 DecemberSpinvis
Eigenzinnige lo-fi woordkunstenaar
"We zochten een woord dat iets zou zeggen over deze tour. Het gaat over ons. Het gaat over onze tijd. Het gaat over ons leven op een avond in het heelal. Het woord is Be-bop-a-lula."
--
Ik heb de neiging om in mezelf te praten en soms neurie ik een liedje. Als er geen andere mensen in de buurt zijn is dat helemaal niet erg, maar het gaat vaak onbewust en ik doe het dus ook in gezelschap zonder het echt door te hebben.
Op een dag zat ik op kantoor, half negen stipt, een kop koffie voor mijn neus en de laptop net aangezet. Klaar voor weer een nieuwe werkdag. Ik ervaarde frisse tegenzin en neuriede mezelf moed in met ‘Wespen op de Appeltaart’, één van Spinvis’ allermooiste liedjes. “Het wordt een hele mooie dag vandaag,” zong ik zachtjes. Mijn leidinggevende liep voorbij, hoorde me mompelzingen en keek me geamuseerd aan. Enigszins betrapt keek ik op en koos de vlucht naar voren. “Het wordt een hele mooie dag vandaag,” zong ietsje harder en ik bewoog een beetje mee. Ze lachte hardop en hoewel ze het liedje misschien niet eens herkende, snapte ze ook wel waarom ik het zong.
Bij die werkgever voelde ik me niet helemaal op mijn plaats en misschien ook wel een klein beetje opgesloten. Maar toch niet zo half veel als het personage dat Erik de Jong in datprachtige liedje aan het woord laat. Over een zonnige melodie hoor je iemand die zo te horenin een gesloten inrichting zit. Er is iemand jarig, maar hij weet niet wie. Maar misschien zijn er wel roze koeken en hopelijk komt zij, die vrouw in die rode jurk, ook weer langs. Als ze maar niet zo eng droomt als hij.
Bij wel meer karakters in Spinvis’ liedjes gaan dingen niet helemaal goed. In ‘Smalfilm’ is een vrouw van veertig ontvoerd door een ruimteschip, heeft een man in een Golf GTI iemand doodgereden en is er een bejaarde man met trillende handen, die zijn vrouw mist. De Jong is op zijn best als hij in de huid kruipt van zijn karakters kruipt en met weinig woorden raak schiet. In ‘Aan de oevers van de tijd’ stap je zo een vergeelde vakantiefoto binnen, om even in een mooie herinnering rond te dwalen. Het is een mooie zomerdag, je doet iets met je haar en er staan vrienden te wachten bij de auto. We gaan zo te zien nog weg, misschien al zometeen.
Spinvis is uitgegroeid tot één van de grootste namen in de Nederlandse popmuziek en geheel terecht. Volle zalen, albums op 1, prijzen en een rits mooie platen. Maar voor mij is zijn debuut, die plaat waar ‘Smalfilm’ op staat, toch moeilijk te evenaren. Het album is alweer een dikke twintig jaar oud en er hangt een bepaalde romantiek omheen. Toen had hij nog een baan bij de post, waar hij nachtdiensten draaide als postsorteerder. De liedjes nam thuis op; hij zong, speelde en samplede alles in elkaar op zijn zolderkamer.
In een tv-uitzending van eind vorig jaar ging De Jong even terug naar zijn oude werkvloer. Hij liep er wat rond en legde tussendoor uit hoe hij dat album in elkaar had geknutseld. Hij had een notitieblokje bij zich, vertelde hij, waarin hij mooie uitspraken van collega’s opschreef. Sommigen van die collega’s bleken er nog te werken en zo staan ze samen even herinneringen op te halen. En heel even mag je binnenstappen, in wat een mooie herinnering moet zijn. Een dromende man van een jaar of veertig, midden in de nacht, bij een emmer vol met brieven. Als dat geen karakter voor een Spinvisliedje is.
-Bart