Afgelopen dinsdag hadden we weer eens een volle bak bij ons Movies that Matter-programma . Een tot op de laatste stoel gevulde zaal keek gefascineerd en misschien ook een beetje geëmotioneerd naar Once There Was An Island, die we op dvd vertoonden.


Wat veel mensen misschien niet weten is dat dit bij de Zienema een uitzondering is. Normaal gesproken vertonen we als het enigszins kan zo veel mogelijk films op 35mm. Tot voor kort was dat het meest gebruikelijke formaat voor bioscoopfilms. Een echte filmstrook (vergelijkbaar met de negatieven van analoge foto’s, voor wie dat überhaupt nog heeft meegemaakt) die met een hoop lussen en slingers over allemaal spoelen onder luid geratel door het enorme monster van een filmprojector loopt. Elk beeldje wordt heel kort stilgezet en belicht, 24 beelden per seconden et voilà, je hebt bewegend beeld. Decennialang werden op deze manier in de hele wereld films vertoond, filmrollen uitgewisseld, verzonden, aktes aan elkaar gemonteerd en in grote dozen opgeborgen. Een oude kopie van bijvoorbeeld een filmklassieker als The Shining laat dan ook menig cinefiel hartje harder kloppen. Die film kan breken, scheuren, je kunt je vingers eraan snijden, maar eenmaal op het doek geeft hij de mooiste bioscoopervaring, met heldere kleuren, scherpe beelden en een diepte waarin je je kunt verliezen.

En toen kwam de digitalisering.

Thuis kun je natuurlijk al geruime tijd films op dvd bekijken en sinds kort ook op blue-ray, wat de kwaliteit aanzienlijk verbetert. Bioscopen gaan nu een stap verder en stappen over op digitale vertoningen. Dat betekent: nog steeds een projector, maar geen film meer. In ieder geval niet in een tastbare vorm.

Nederland wil, zoals zo vaak, graag een voortrekkersrol in deze digitalisering spelen en heeft daarom besloten dat alle bioscopen in 2012 moeten overstappen op dit systeem. Dat dit voor kleine onafhankelijke filmhuizen als het onze financieel onmogelijk is, daar wordt natuurlijk niet bij stil gestaan. Films zullen in de toekomst in Nederland dus niet meer op 35mm worden uitgebracht en langzamerhand zal dat formaat hetzelfde lot tegemoet gaan als zijn voorganger 16mm: een met uitsterven bedreigde rariteit


Betekent dat dan het einde van de Zienema? Nee. Gelukkig niet. Wel zal er in de verre toekomst misschien het een of ander veranderen. We zullen misschien wellicht iets vaker dvd’s vertonen. Zoals gezegd, door de komst van blue-ray en goede beamers allang geen slechte optie meer. Maar nog belangrijker: we zullen één van de weinige plekken in Nederland zijn waar de bezoeker nog wél van een ouderwetse filmervaring op 35mm kan genieten


Dat Nederland het eerste land is dat zulke verregaande stappen gaat zetten is voor ons een geluk bij een ongeluk. In andere landen zullen veel films nog wel op 35mm worden uitgebracht en we zullen er alles aan doen om, misschien in samenwerking met andere overblijvers, zo veel mogelijk kopieën te importeren. En dan zijn er natuurlijk nog talloze archieven waaruit we de een of andere parel te voorschijn zullen toveren, zoals we nu al regelmatig doen met bijvoorbeeld de horroravonden met Jan Doense. 

Kortom: genoeg mogelijkheden. Niet dat we er blij mee zijn dat de 35mm uit de reguliere bioscopen zal verdwijnen, alles behalve, maar onze Zienema wordt daardoor wel nog iets bijzonderder.