Do It Yourself. Drie simpele woordjes als antwoord op de vraag hoe je via een plaat en/of concert je muziek wereldkundig maakt. Dat kun je, sinds er na punk een onafhankelijk netwerk is, dus zelf doen. Dertig jaar geleden werd DIY een begrip, zij het alleen in Punkland. Zelf je muziek uitbrengen en optredens regelen, zelf je muzikale loopbaan vormgeven, het is nog altijd geen standaardweg die muzikanten bewandelen. Het merendeel laat dat deel van het verhaal over aan de gevestigde popindustrie. Maar ik kom de woordjes tegenwoordig weer net zo vaak tegen als in de hoogtijdagen van punk (de periode ‘80/’85). Een aantal video’s op You Tube van Martin Atkins en een boek van Niels ‘EHPO’ Aalberts vormen de aanleiding om weer eens in deze materie te duiken.

Martin Atkins is muzikant.Public Image Limited, Ministry, Revolting Cocks, Killing Joke en Pigface staan er op z’n CV. Atkins kent de gevestigde popindustrie, met z’n ‘major’ platenmaatschappijen, z’n agencies en A&R-managers. Met z’n gecompliceerde contracten ook, waar je de duurbetaalde notarissen en advocaten en de vele gemene clausules (lees: valkuilen) er gratis bij krijgt. De popbiz is wellicht een geweldige wereld voor de succesnummers onder ons, maar raar genoeg horen muzikanten daar nauwelijks bij. Atkins gelooft er in ieder geval niet in. Door schade en schande wijs geworden mogen we hem een overtuigd DIY-er noemen. Het mooie is dat hij z’n kennis deelt. Aanleiding voor de videoserie “Tour Smart” is het gelijknamige boek. Ook geeft hij les en lezingen. Onlangs deed hij een spraakmakend seminar op het SXSW Festival in Austin, Texas. Hij presenteerde er z’n nieuwe boek met de welluidende titel “Welcome To The Music Business You’re Fucked”. Naar verluid hield hij als een wolf in schaapskleren huis onder de daar aanwezige popbobo’s.

Alle aspecten die bij het alternatief van de DIY-methode horen komen in de Tour Smart-video’s aan bod. Atkins geeft op een prettige, nuchtere, inspirerende en realistische toon vooral praktische tips. De weg naar succes zit ‘m in details, in (heel veel) kleine dingen. Aan heel veel dingen werken betekend hard werken. De DIY-methode is geen toverstafje waar je even mee zwaait om alles goud te maken. Zweet en tijd kost het, maar Atkins geeft je de handvatten om daar economisch en nuttig mee om te gaan. Succes is overigens niet gegarandeerd. Maar het is misschien wel het beste en slimste schot dat je als aankomend popster kunt afvuren.

Atkin’s verhaal is behoorlijk ‘oude wereld’. Maar het lijkt in grote lijnen op dat van Niels Aalberts, vooral als het gaat om het vestigen van een band tussen band en fan. Dat is de basis waarop carrières gebouwd worden. Niels is bekend als EHPO. Dat staat voor Eerste Hulp Bij Plaatopnamen, de site waarmee deze oud-manager van Kyteman een helpende hand voor popmuzikanten biedt in het internettijdperk. Hij besteed daarbij veel aandacht aan (gratis) marketing. Ook Niels bracht onlangs een boek uit. “Doorbraak!” kan precies dat zijn wat je zoekt om jouw muzikale loopbaan helemaal zelf en met behulp van anderen (bijvoorbeeld okaye kleine labels) vorm te geven. Dus check vooral z’n site.

Computers zijn een uitkomst voor beginnende muzikanten, maar ook voor het oude indie-netwerk dat er al lag. Het digitale netwerk werd een nieuw verlengstuk van de oude wereld en een katalysator voor het DIY-denken en doen. Als ferme gelover van de DIY-aanpak schreeuw ik “halleluja!”. Het is echter niet louter hosanna. De onbeperkte mogelijkheden van het web zorgen ook voor een overaanbod. Dat zorgt paradoxaal genoeg weer voor een beperking. Professional of amateur, iedereen wil gehoord worden en heeft een mening. Als alleen talent en scherpe geesten zich zouden bemoeien met de materie dan zou er niets aan de hand zijn. En als we heel veel tijd hebben zouden we zelf het kaf van het koren kunnen scheiden. Maar dat is niet zo. Helaas moet je door een hoop rommel baggeren om op de echte muzikale goudklompjes en geestverruimende kennis te stuiten. Als het gaat om de vraag of je wel of niet zelf je carrière moet vormgeven wordt je dan ook alle kanten opgestuurd voor een antwoord. Maar, er is hoop. Op het web –op zich nog een jong medium- beginnen de dingen zich uit te kristalliseren. Het biedt steeds beter en gemakkelijker de oplossingen (Twitter!). Martin Atkins en Niels Aalberts hebben ze wellicht voor jou in huis. Als jij dan wat talent en een gezonde dosis werklust meeneemt kunnen er mooie dingen gebeuren.

Paul Schwarte